Inkoop aandelen door een medewerker: een goed plan?
Het lijkt logisch om talentvolle medewerkers of managers te binden met aandelen. Maar is dat ook zo? Onze partner Alexander Thomassen van Instituut voor Zakelijke Mediation geeft 10 overwegingen mee om zelf te bepalen of dit wel of niet verstandig voor je is.
Op waarde schatten
De fout die we maken is dat we ervan uitgaan dat iedereen zo’n aanbod op waarde kan schatten. Maar langt niet iedereen begrijpt wat aandelen zijn. En dat aandelen ook risico’s en verplichtingen met zich meebrengen. En niet iedereen zit te wachten op een lange termijn verbintenis met de onderneming.
Tien overwegingen:
- Aandelen hebben een waarde. En die waarde moet worden betaald. Een paar procent van de waarde van de aandelen kan al snel honderdduizenden euro’s kosten.
- Iemand wordt minderheidsaandeelhouder. Je mag dan meepraten in de aandeelhoudersvergadering maar je hebt feitelijk niets te vertellen.
- Als iemand een aandeelhouder en bestuurder wordt dan wordt de structuur omgezet naar een managementovereenkomst. De management fee ligt in de regel 20% hoger dan het reguliere salaris, omdat iemand nu zelf verzekeringen, pensioen en vervoer moet regelen.
- Een medewerker in loondienst heeft meestal geen geld om de koopsom te betalen maar wel een woninghypotheek en hoge vaste lasten. Een flinke financiering om aandelen te kopen in het bedrijf waar je ook je salaris verdient voelt aan als een risico.
- Een financiering door de eigenaar om aandelen te kunnen kopen moet zakelijk zijn, omdat deze anders als verkapt loon wordt gezien. De bank zou hetzelfde moeten aanbieden.
- Aandelen komen met verplichtingen. Het bestuur is verantwoordelijk voor de gang van zaken maar als het niet goed gaat moeten de aandeelhouders ingrijpen. Zeker als je een dubbelfunctie hebt als aandeelhouder en bestuurder ben je aansprakelijk.
- Veel medewerkers hebben een voorkeur voor een bonus in cash of een winstdeling. Bij aandelen ga je pas profiteren van dividend (onzeker) of verkoop (onzeker) na de aflossing van je lening (verplicht).
- Overdracht van aandelen loopt altijd via een notaris. De notaris zal een professionele waardebepaling nodig hebben om de transactie te kunnen verifiëren.
- De verhouding tussen de aandeelhouders wordt vastgelegd in een aandeelhoudersovereenkomst. Dit is een lijvig en complex contract waarin allerlei zaken staan als geheimhouding, lock-up, verplicht aanbod van aandelen, waardebepaling, concurrentiebeding etc.
- Vaak wordt een medewerker met aandelen de zeggenschap ontnomen door te werken met certificaten van aandelen of letteraandelen. Dit geeft nog meer het gevoel dat alle risico’s voor jou zijn maar je niets hebt in te brengen.
Ga met elkaar in gesprek
In onze ervaring is inkoop van aandelen een uitstekend middel voor medewerkers die worden gezien als toekomstige eigenaren of partners. Maar dat vraagt een open gesprek met iemand over zijn of haar situatie, wensen en toekomst. En soms is het prettig om daarbij een deskundige gespreksbegeleider te betrekken.
Als aandelen geen goede optie lijken zijn er overigens nog voldoende alternatieven om talentvolle medewerkers te laten genieten van de voordelen van waardecreatie, zoals optierechten en Stock Appreciation Rights (SAR).
Als aandelen geen goede optie lijken zijn er overigens nog voldoende alternatieven om talentvolle medewerkers te laten genieten van de voordelen van waardecreatie, zoals optierechten en Stock Appreciation Rights (SAR).
Alexander Thomassen
