Zorgvuldig beheer over familievermogen

Onze partner Hans van der Velden van Auréus kent genoeg voorbeelden van succesvolle ondernemers die in hun eentje een vermogen opbouwen waar de hele familie tot in lengte van dagen van zouden kunnen profiteren. Toch blijkt het in de praktijk regelmatig fout te gaan. Conflicten in de familie in combinatie met exuberante uitgaven zorgden er voor dat het totale vermogen uiteindelijk verdampt. Een familievermogen is een grote verantwoordelijkheid.
 
De tweede generatie is vaak geleidelijk gewend aan het grotere vermogen, maar voor de tweede generatie ligt de lat hoog. Ze worden geacht om de prestaties van de eerste generatie te overtreffen, een vaak onmogelijke opgave. Bij de derde generatie spelen weer heel andere dilemma’s. 

Erosie over generaties heen

Bij beheer van familievermogen spelen verschillende disciplines een rol. Voor de hand liggen juridische en fiscale disciplines, maar ook vermogensbeheer is totaal wat anders dan wat ondernemers met hun flair, neus voor kansen, enorme werkkracht en vooral de durf om risico’s te nemen, kunnen verdienen. Vermogensbeheer gaat over spreiding van risico’s. Het intuïtieve ondernemerschap moet worden ingeruild voor beheerders wiens belangrijkste eigenschap moet zijn dat ze er ‘goed over na denken’. Verder vereist het beheer van een groot vermogen ook bij de begunstigden de juiste psychologische, economische, historische en ethische inzichten. In zo’n krachtenveld is een multidisciplinaire aanpak vereist. Elke keer als een groot vermogen in enkele generaties is verdampt, dan blijkt uit de analyse achteraf dat er op één of meerdere van deze disciplines fouten zijn gemaakt. 

Behavorial finance en familievermogen

Het menselijk brein beschikt volgens Kahneman en Tversky over twee systemen. Het eerste systeem is intuïtief en emotioneel. Dit systeem reageert snel en automatisch. Het tweede systeem is relatief traag, waar plussen en minnen worden afgewogen. Het eerste systeem zorgt voor succesvolle ondernemersbeslissingen en speelt ook een belangrijke rol in de relaties binnen de familie. Bij het beheer van een familievermogen is snel en intuïtief handelen vaak tegenstrijdig aan het gedegen afwegen van belangen. Toch worden in de praktijk vaak weinig transparante intuïtieve besluiten genomen, inclusief bijbehorende verplichtingen. En dat kan bij een erfenis al snel leiden tot een conflict, iets wat de erflater juist niet wil.
 

Hans van der Velden
Auréus Group B.V.