Bedrijfsovername: financieringsvormen

Een bedrijfsovername kost geld. In dit artikel worden verschillende financieringsvormen die voor kunnen komen bij een bedrijfsovername belicht. Tegenwoordig is er steeds meer een mix van financieringen. Zo kunnen naast de bekende financieringsvormen, zoals de bank, investeerders, eigen vermogen en microfinancieringen gebruik worden gemaakt van aanvullende financieringsmogelijkheden bij een bedrijfsovername en websites waar ook de vraag naar en aanbod van financieringen bij elkaar komen in de vorm van kapitaal gevraagd en kapitaal aangeboden profielen/advertenties. Het is ook niet ongebruikelijk dat een bedrijfsoverdracht wordt gefinancierd door drie partijen, bijvoorbeeld een gedeelte door uw eigen vermogen, een deel door leningen van de bank en een ander deel doormiddel van een lening van de verkoper. Via deze wijze kan een bedrijfsovername vaak succesvol worden gerealiseerd. Hieronder zijn er zes mogelijke financieringsvormen met voorbeeld weergegeven die misschien voor u van pas komen bij een bedrijfsovername.

De achtergestelde lening

Een achtergestelde lening houdt in dat de bank voorrang heeft op de aflossing van de lening van de verkoper, dit gebeurd vaker bij een bedrijfsovername van failliet bedrijf. Op de lening van de verkoper wordt dan pas afgelost als er minimaal een bepaald percentage aan de lening van de bank is afgelost. Een voordeel van deze financieringsvorm is dat er een goed signaal naar andere mogelijke financiers is, de verkoper toont namelijk vertrouwen in de koper via de achtergestelde lening. De achtergestelde lening verhoogd de solvabiliteit, omdat dit door een financier wordt gezien als eigen vermogen. Voorbeeld: U neemt een restaurant over voor €500.000,-. De helft van deze overnamesom wordt door de bank gefinancierd. Een kwart financiert u via het eigen vermogen. De resterende €125.000,- wordt via een achtergestelde lening gefinancierd door de verkoper. Met de verkoper spreekt u af dit bedrag in vijf jaar af te lossen tegen een rentepercentage van 8%.

Earn-out

Een andere financieringsvorm is het winstrecht. U kunt met de verkoper afspreken dat u een deel van de overnamesom pas aflost indien van tevoren afgesproken omzet/winstdoelen behaald worden. Deze vorm wordt meestal toegepast voor een bedrijfsovername als er een grote component goodwill in de onderneming zit die niet door de bank of uzelf gefinancierd wilt of kan worden. Voorbeeld: U neemt een bedrijf in de detailhandel over voor €100.000,-. De goodwill zit voornamelijk in het klantenbestand. Echter is er geen contact met deze klanten, waardoor de overnamesom het misschien niet waard is. In dit geval kunt u bijvoorbeeld met een microfinanciering van €50.000,- een deel van de bedrijfsovername financieren en de overige €50.000 via een earn-out. Dit wilt zeggen dat er een afspraak met de verkoper wordt gemaakt dat u bijvoorbeeld in twee  jaar aflost, indien er een bepaalde winst met de huidige klanten wordt gemaakt.

Op termijn huren

Bij deze financieringsvorm huurt u als het ware de onderneming. De overnamesom wordt dan in termijnen betaald en u bent pas de eigenaar als de laatste betalingstermijn is voldaan. Het nadeel van dit is dat u gedurende deze huurperiode niet de eigenaar bent van het door u overgenomen bedrijf. Een groot voordeel is dan wel dat u de overnamesom niet in zijn geheel direct hoeft te financieren. Voorbeeld: Via deze huurconstructie neemt u een accountantskantoor over voor €250.000. U spreekt af met de verkoper €50.000 per jaar op de onderneming af te lossen gedurende een periode van 5 jaar. Bij het voldaan van de laatste termijn is de onderneming, juridisch gezien, uw eigendom.

VOF oprichten

Het is ook mogelijk om samen met de verkoper(s) een vennootschap onder firma (vof) op te richten. Dit betekent dat u in de winst mee kunt delen en gebruik kan maken van aftrekposten voor ondernemers. Er kan worden afgesproken met de verkoper(s) dat u jaarlijks een percentage van de opbrengsten afstaat en zo de koop afbetaalt, of u kunt afspreken dat de verkoper meer geld uit het bedrijf haalt dan zijn winstaandeel, waardoor uw aandeel in het bedrijf steeds groter wordt. Voorbeeld: In dit geval kiest u voor een geleidelijke bedrijfsovername via het oprichten van een vof. Stel dat de verkoper een eigen vermogen heeft van €100.000,- en u heeft nog geen eigen vermogen, omdat u instapt zonder financiële inbreng. De winst wordt in dit geval 50/50 verdeeld. We gaan ervan uit dat de vof netto €70.000 winst boekt. Ieder komt dan €35.000 toe. De verkoper neemt in dit jaar bijvoorbeeld €50.000,- op aan privé en u maar €20.000,-. Uw eigen vermogen neemt hierdoor het volgend jaar toe, terwijl het aandeel van de verkoper minder wordt. In de praktijk komt hier meer bij kijken, denk bijvoorbeeld aan de rentevergoeding.

Doorschuiven en schenken

De verkoper kan er ook voor kiezen om het bedrijf, mits het een cv, maatschap, vof of eenmanszaak is en u er minimaal 3 jaar werkzaam bent als mede-eigenaar of werknemer, om het bedrijf geruisloos door te schuiven. Dit betekent dat u het bedrijf overneemt tegen de fiscale boekwaarde. Deze is vaak lager dan de wettelijke waarde. Het voordeel voor u is, is dat de bedrijfsoverdracht goedkoper is en voor de verkoper dat hij minder moet afreken bij de belastingdienst. Wanneer u de onderneming verkoopt of beëindigd moet u echter alsnog afrekenen over deze meerwaarde. Er moet goed rekening hiermee gehouden worden, omdat u in dit geval een belastingclaim in de toekomst overneemt. De onderneming kan ook geschonken worden (bijvoorbeeld opvolging in de familie). Vaak moet er dan wel (gedeeltelijk) afgerekend worden met de belastingdienst.

Advies

Bij deze financieringsvormen moet er wel rekening gehouden worden dat er een langdurige financiële relatie ontstaat tussen koper en verkoper. Deze zijn voornamelijk bedoeld om de bedrijfsovername voor de koper op een financieel vlak realiseerbaar te maken. Zowel koper en verkoper zijn hier vaker gebaat bij, al heeft dit ook nadelen. De leeftijd, emoties, maar ook kansen en bedreigingen kunnen de verhouding tussen koper en verkoper verslechteren. Laat u daarom voor de bedrijfsovername goed adviseren door een deskundige en zet altijd alle afspraken die er gemaakt worden duidelijk op papier.