Due Diligence, is het echt noodzakelijk?
Onze partner Jan de Bruijn van Marrom spreekt regelmatig ondernemers over de verkoop van hun onderneming. Daarbij komt ook het onderdeel Due Diligence ter sprake. Jan geeft dan aan dat deze fase van het verkoopproces als frustrerend of vervelend ervaren kan worden. Je wordt je het hemd van het lijf gevraagd en mogelijk krijg je te horen dat bepaalde zaken van je onderneming niet kloppen. Dat er bijvoorbeeld grote risico’s niet benoemd zijn over jouw bedrijf en je dat kwalijk wordt genomen. Dit is onplezierig maar toch noodzakelijk. Waarom is dat zo noodzakelijk? En waartoe leidt een due diligence?
Allereerst; wat houdt een Due Diligence in?
Een due diligence is een onderzoek dat zich richt op het vaststellen van de juistheid van de verstrekte informatie en het identificeren van de risico’s (en kansen) van de over te nemen onderneming. Het onderzoek wordt vaak opgedeeld in verschillende segmenten zoals:
- Fiscaal
- Financieel
- Commercieel
- Juridisch
- Arbeidsrechtelijk
- IT
- Pensioen
In veel gevallen bereidt (de adviseur van) de koper checklists voor van alle stukken die hij wil inzien ten behoeve van dat onderzoek. Al die documenten waarnaar gevraagd wordt, worden verzameld in een zogenaamde ‘Data Room’. Vroeger nog een fysieke ruimte met de stukken ter inzage vandaar dat men dit ook wel eens boekenonderzoek noemt. Tegenwoordig een virtuele dataroom, met een digitale beveiligde omgeving in de cloud en waar aan adviseurs gelimiteerd toegang kan worden verleend.
Is een Due Diligence noodzakelijk?
Het doel van de due diligence is voor de koper meer te weten te komen over de onderneming. De kopende partij wil vaststellen of de onderneming de koopprijs waard is en welke risico’s er aan de overname zijn verbonden. Daarnaast heeft de koper een wettelijke onderzoeksplicht en de verkoper een wettelijke mededelingsplicht. Wanneer een koper een eventuele schade claimt die hij heeft geleden doordat hij bepaalde feiten niet wist, ontstaat er vaak een (juridische) discussie of hij zijn onderzoek wel goed genoeg heeft gedaan versus of verkoper deze feiten niet had moeten vertellen.
Waartoe leidt een Due Diligence?
In praktisch alle gevallen wordt het onderzoek afgerond met een rapportage aan de koper waarin aanbevelingen en risico’s worden benoemd. Naar aanleiding hiervan zullen nieuwe besprekingen plaats kunnen vinden tussen verkoper en koper over de volgende mogelijke onderwerpen:
- Aanpassing koopprijs. De koper zal vanwege nieuwe inzichten mogelijk een lagere vraagprijs willen bedingen;
- De deal ketst af. Verkoper komt tot de conclusie dat vooraf gestelde verwachtingen niet uitkomen of koper voorziet teveel risico en is niet bereid dit te dragen;
- Verdere uitwerking tot in detail van de te verstrekken garanties en vrijwaringen: door het onderzoek kent de koper de risico’s beter en zal hij juist op die punten specifieke garanties verlangen;
- Uitsluiten van bepaalde garanties: de verkoper kan via een zogenoemde ‘disclosure letter’ bevestigen dat koper op de hoogte is van bijzondere omstandigheden en dat koper daarom juist geen garanties van verkoper mag verlangen.
Hoe bereidt je een Due Diligence voor?
De praktijk leert dat 80 - 90% van de genoemde checklists steeds dezelfde punten bevatten. Dat Due Diligence uitgevoerd zal worden is een gegeven. Daarom is het verstandig hier tijdig de voorbereidingen voor te treffen. Het komt zelden voor dat bij een bedrijf alle stukken volledig en juist goed gearchiveerd zijn. Door hier tijdig voorbereidingen voor te treffen geniet je van de volgende voordelen:
- Je ziet zelf waar er nog informatie ontbreekt en daarop kun je nog tijdig actie ondernemen;
- Je staat sterker in het proces: de zaken zijn goed op orde alle informatie kan je snel opleveren;
- Een goede voorbereiding en wegwerken van risico’s kan ook leiden tot een betere waarde of prijs voor de onderneming.
Jan de Bruijn RV, gecertificeerd lid BOBB
