Driekwart van de ondernemers heeft geen idee van de waarde van een bedrijf. Gedurende het actieve ondernemerschap houden ze zich er ook niet mee bezig. Pas als de fase intreedt waarin overdracht van het bedrijf aan de orde komt, komt de vraag ‘wat is mijn bedrijf waard?’ op tafel.
Als koper van een bedrijf staat u zo mogelijk nog verder van de waarde van dat bedrijf, al was het maar omdat u een grote informatieachterstand heeft ten opzichte van de verkoper. Voor u als koper is de waarde van een bedrijf een belangrijke factor bij het verkrijgen van financiering. Welke methoden bestaan er om een bedrijf te waarderen? En waar moet u specifiek op letten om binnen een redelijke termijn de aankoopsom te kunnen terugverdienen?
Waarde en prijs
Deze begrippen worden nogal eens door elkaar gehaald. De koopsom is de uiteindelijke prijs die koper en verkoper overeenkomen. Deze kan afwijken van de gemaakte waardering. Een waardebepaling kent meestal een waarde range met een minimum- en maximumbedrag. Binnen deze range zijn partijen in principe bereid tot overeenstemming te komen. Het hangt dan verder van de onderhandelingen af welke koopsom uiteindelijk tot stand komt. Je zou kunnen zeggen: waarde = rekenen, prijs = onderhandelen. Een hogere waarde hoeft nog niet te leiden tot een hogere prijs. Kopers hebben een andere invalshoek bij de totstandkoming van de uiteindelijke overdrachtsprijs dan verkopers:
- Een verkoper zal meer denken in het heden en verleden. Hij kijkt naar zijn bedrijf zoals dat er voor staat tijdens het overdrachtsproces. Hij wil gecompenseerd worden voor de tijd, de arbeid en het geld dat hij in de onderneming heeft geïnvesteerd.
- U als koper zou daar geen boodschap aan moeten hebben, want u moet het allemaal nog waarmaken en zal alleen geïnteresseerd zijn in de toekomstmogelijkheden van het bedrijf. Andere factoren die een rol kunnen spelen bij de waardering, zijn de financiële mogelijkheden van de koper, het feit dat er meerdere gegadigden zijn of een gebrekkige voorbereiding bij de verkoper die hem onder druk zet.
Verband tussen koopsom en financiering
Formeel is er geen verband tussen de uitkomst van de waardering c.q. de koopsom en de financiering van de overdracht. De waardebepaling, de waarde range en de onderhandelingen over de koopsom vormen een apart traject dat los staat van het verkrijgen van financiering. Maar let op: in de praktijk is er wel degelijk een verband tussen de koopsom en de financiering! Indien de koper over onvoldoende middelen beschikt, wordt in de praktijk de koopsom gelimiteerd door de optelsom: hoeveel kan de koper zelf inbrengen + hoeveel wil de verkoper als lening in het bedrijf laten zitten + hoeveel wil/kan de bank maximaal financieren (rekening houdend met haar normen). Deze optelsom begrenst de financiering, ook al is de waardering hoger.
