Een waarde over een onderneming vaststellen is niet eenvoudig! Er bestaat geen standaard rekensom voor. Natuurlijk spelen ‘harde’ gegevens zoals winst- en verliescijfers een voorname rol. Maar ook toekomstige ontwikkelingen, (winst)verwachtingen en gevoelsmatige factoren (zoals klantrelaties) hebben grote invloed op de waarde van een onderneming. De eerste waarde analyse levert de ‘stand-alone waarde’ van de onderneming op. Die waarde vormt de basis bij het vaststellen van de vraagprijs. Maar daarbij moet ook rekening worden houden met zogenaamde waarde stuwers. Dit zijn elementen die de waarde van een onderneming verhogen.
Dit artikel is dan ook geen gemakkelijke manier waarbij even gekeken kan worden naar de waarde van een onderneming maar geeft wellicht een goed idee hoe professionals te werk gaan. Schakel altijd een accountant of bedrijfsovername adviseur in voor het uitvoeren van de waarde analyse, het identificeren van de waarde stuwers en het vaststellen van de vraagprijs van de onderneming. Voor het vaststellen van de waarde van een bedrijfspand kan het beste een taxateur worden ingeschakeld.
Normaliseren van de jaarrekening
Voordat de waarde van de onderneming kan worden vastgesteld moet eerst de jaarrekening worden genormaliseerd. Schrap in de eerste plaats alle kosten en opbrengsten die geen deel uitmaken van de feitelijke bedrijfsvoering. Corrigeer verder eventuele buitengewone baten en/of lasten. Schakel voor het normaliseren van de jaarrekening een accountant in.
Waarderingsmethoden
Een goede waarde bepaling brengt duidelijk naar voren wat de waarde van de onderneming is en welke factoren deze waarde het meest beïnvloeden. Er zijn verschillende waarderingsmethoden:
- Discounted cash flow (DCF) De waarde van de onderneming is gebaseerd op de omvang van de te verwachten (netto) geldstromen van de onderneming.
- Economic value added (EVA) Bij deze waarderingsmethode wordt het creëren van aandeelhouderswaarde als belangrijkste financiële doelstelling beschouwd. EVA is een maatstaf voor de resultaten die de onderneming haalt uit haar gewone bedrijfsvoering. Hierbij wordt uitgegaan van de prestaties in een bepaalde periode (op basis van actuele cijfers).
- Intrinsieke waarde (IW) De intrinsieke waarde is het reële eigen vermogen (waarde van alle activa minus voorzieningen, schulden en (bedrijfs)onroerend goed). De waarde van immateriële activa wordt bij deze waarderingsmethode buiten beschouwing gelaten. Het is vaak niet mogelijk om de intrinsieke waarde die in de jaarrekening staat rechtstreeks over te nemen, omdat hierop eerst nog de nodige correcties moeten worden uitgevoerd.
- Rentabiliteitswaarde (RW) Deze waarderingsmethode gaat uit van de toekomstige winstcapaciteiten van de onderneming. Daarbij wordt een gemiddeld en haalbaar winstcijfer gehanteerd. Natuurlijk is ook een combinatie van bovenstaande methoden mogelijk. Welke methode het meest geschikt is, hangt volledig af van de situatie. Schakel daarom altijd een specialist in voor de waarde analyse.
Flexibele houding van de ondernemer zelf
Bij het vaststellen van de vraagprijs is het belangrijk dat men zich flexibel opstelt. Wat een koper voor een onderneming wil betalen, hangt immers vaak in grote mate af van de verwachte toekomstige opbrengsten van de onderneming. Het is echter wel belangrijk dat de ondernemer de (voorlopige) waarde van de onderneming al heeft vastgesteld voordat de onderhandelingen beginnen. Daarbij gaat het niet alleen om de waarde, maar vooral ook om de berekening. Hieraan ontleent men immers alle (overtuigende) argumenten die tijdens de onderhandelingen kunnen worden ingezet.
De waarde van de onderneming
Hoewel de uitkomst van de waarde analyse vaak veelzeggend is, biedt deze natuurlijk geen garanties voor de uiteindelijke verkoopprijs. De transactiesom wordt immers ook bepaald door de houding van koper en verkoper. Verder kunnen ook het moment van de overdracht en vele andere factoren een rol van betekenis spelen. Een onderneming kun je laten taxeren of via een veiling vaststellen maar het blijft dan altijd een moment-opname. De waarde van de onderneming blijft afhankelijk van de emoties van beide ondernemers, koper en verkoper en kan per dag verschillen.
