Terug naar het overzicht

Ik wil een bedrijf kopen - Fase 4: Afronding

Fase 4: Afronding

U en de koper hebben inmiddels in hoofdlijnen overeenstemming bereikt over detransactievoorwaarden. Hoewel de overname zich dus al in een vergevorderdstadium bevindt, worden er in deze fase pas echt knopen doorgehakt. Deafrondingsfase is dan ook een zeer spannende fase. De letter of intent, hetboekenonderzoek, de koopakte en de overdracht vormen de laatste officiëlestappen. Daarna is de overname een feit.

Stap 1: Letter of intent

Alle afspraken die u tijdens de intentieonderhandelingen met de verkoper maakt,worden vastgelegd in een zogenaamde letter of intent (ook wel intentieverklaringgenoemd). Deze verklaring bindt de beide partijen enigszins aan elkaar. Daarbijneemt goede trouw echter nog steeds een belangrijke plaats in. Toch kunt u zichals koper na het ondertekenen van de letter of intent bijna niet meerterugtrekken. Tenzij er bij het komende boekenonderzoek onaangenameverrassingen naar voren komen. Als dit onderzoek geen bijzonderheden vertoonten een van de partijen wil zich toch nog terugtrekken, dan kan de andere partijde gemaakte kosten en zelfs de gederfde winst in rekening brengen. Hoewel de letter of intent niet aan een bepaalde vorm gebonden is, komen devolgende punten vrijwel altijd aan de orde:

  • de periode waarin de verklaring geldig is;
  • de verlening van de geheimhoudingsovereenkomst;
  • exclusiviteitsbeding: beide partijen mogen niet met andere partijen
  • onderhandelen;
  • een onderhandelingsschema;
  • de waarderingsmethode;
  • een non-sollicitatiebeding;
  • voorbehoud vrijblijvendheid;
  • een geschillenregeling;
  • ontbindende clausules.

Het is overigens verstandig om in de letter of intent ook alvast afspraken op tenemen over het verloop van het boekenonderzoek dat u bij de volgende stapgaat uitvoeren. Zo kunt u bijvoorbeeld vastleggen dat de verkoper u inzage geeftin alle benodigde informatie en u in de gelegenheid stelt om alle gegevensgrondig te controleren. De letter of intent vormt de basis voor het definitieve koopcontract. Het is danook van groot belang dat u voor het opstellen hiervan een jurist inschakelt. Ookis verstandig om in de letter of intent op te nemen wie ingeschakeld wordt bijgeschillen. Dit kan bijvoorbeeld een mediator zijn, die al met naam en toenaambenoemd wordt.

Stap 2: Boekenonderzoek

Tijdens het boekenonderzoek (ook wel duediligenceonderzoek genoemd)controleert u de juistheid van de informatie die u over het bedrijf heeft gekregen.Tijdens dit onderzoek kunt u de gehele onderneming doorlichten. Vanjaarrekeningen en andere financiële gegevens tot en met de fiscale en juridischeaspecten. Zo voorkomt u dat u een kat in de zak koopt of na de overname nogop verborgen gebreken stuit.

Nut van een boekenonderzoek

Naast het feit dat een boekenonderzoek eventuele verborgen gebreken aan hetlicht brengt, is het bovendien een uitermate geschikt verantwoordingsdocumentvoor financiers. Zij vragen namelijk om volledige en gefundeerde informatie overhun investering. Maar ook in de toekomst kan het boekenonderzoek u nog goedvan pas komen. Als u in een later stadium nog eens een schadeclaim wilt indienen tegen de verkoper moet u namelijk kunnen aantonen dat u een dergelijkonderzoek heeft laten uitvoeren. Het is dan ook van belang dat u een rapportlaat opmaken van het boekenonderzoek. Bovendien kan de rechter bij geschillende door de verkoper verstrekte informatie gemakkelijker toetsen als er een rapport voorhanden is.

Specialisten

Het uitvoeren van het boekenonderzoek is een tijdrovende klus die omspecifieke expertise vraagt. U kunt dit onderzoek dan ook het beste aanspecialisten overlaten. Neem hiervoor in ieder geval een accountant, jurist,taxateur en fiscalist in de arm. Samen kunnen zij alle dimensies van deonderneming doorlichten, zodat u een juist en volledig beeld krijgt van uw mogelijke aankoop.

Problemen

Het boekenonderzoek kan resulteren in onaangename bevindingen. Er lopen talvan schadeclaims tegen het bedrijf, de winstcijfers kloppen niet of de productievoldoet niet aan de eisen. U heeft dan twee mogelijkheden: definitief afzien vande overname of terugkeren naar de onderhandelingsfase. Bij deze laatste optiegaat u opnieuw onderhandelen over de overnameprijs en de overigetransactievoorwaarden. Vanzelfsprekend laat u de nieuwe afspraken weer dooreen jurist vastleggen in een letter of intent.

Stap 3: Koopakte

De kopende partij is verantwoordelijk voor het opstellen van de koopakte. Deondertekende letter of intent vormt het uitgangspunt hiervoor. In de koopaktewordt de koopprijs vastgelegd, evenals een specificatie van de bij de overnamebetrokken roerende en onroerende goederen (raadpleeg hierover uw taxateur)en de wederzijdse garanties die de betrokken partijen afgeven. Voor het opstellen van de koopakte kunt u het beste een jurist inschakelen.

Stap 4: Overdracht

De laatste stap van fase 4 is de daadwerkelijke overdracht van de onderneming. Deze omvat de ondertekening van de koopakte, het passeren van de akte en de(gedeeltelijke) betaling van de koopsom. Afhankelijk van de wijze van overdrachtvan de onderneming bepaalt u of de bekrachtiging van de overdracht bij de notaris of bij een jurist plaatsvindt. Er zijn twee opties: een aandelentransactie(voor bv en nv) en een activa-passivatransactie (voor eenmanszaak, vof, cv enbv). Hieronder bespreken we beide mogelijkheden kort.

Aandelentransactie

Als het om een besloten of naamloze vennootschap gaat, dan draait het bij deovername om aandelen. U bent de nieuwe aandeelhouder en dus eigenaar vande gehele onderneming. Daarbij neemt u ook alle activa en passiva over,evenals alle rechten en plichten die daaraan zijn gekoppeld. De eigendomsoverdracht van aandelen, evenals die van onroerend goed, kunt ualleen bij de notaris vastleggen. U als kopende partij bepaalt welke notaris uhiervoor inschakelt.

Activa-passivatransactie

Bij een activa-passivatransactie neemt u niet de gehele onderneming over, maarslechts bepaalde onderdelen. U koopt de alleen de activa, terwijl de verkoper deaandelen van de onderneming behoudt. Dat betekent dat u de schulden van de vennootschap niet overneemt. Een activatransactie hoeft niet per se bij een notaris te worden bekrachtigd. U kunt hiervoor ook een jurist inschakelen.

Bank benaderen

Afhankelijk van de situatie bepaalt u of u een notaris of jurist inschakelt voor de bekrachtiging van de overdracht. Daarnaast benadert u natuurlijk ook uw bankvoor de financiering.

Assurantiekantoor benaderen

Voor uw verzekeringsportefeuille, zowel zakelijk als privé, kunt u een assurantiekantoor raadplegen. Zij kunnen u ook adviseren omtrent een bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering, overlijdensrisicoverzekering, financiëleproducten, et cetera.

Discussies bij overdracht

Het grote aantal aanwezige partijen bij de afronding van de overdracht leidt soms tot lange discussies. Blijf alert en kap onnodige discussies vroegtijdig af. Het is immers niet de bedoeling dat de onderhandelingen opnieuw beginnen. Defocus ligt nu op het completeren van de deal, en niet op juridische haarkloverij.