De Bedrijfsovername

Bedrijfsovernames: elke zelfstandige ondernemer krijgt er op een dag wel mee te maken. Via bedrijfsovername komt het bedrijf bijvoorbeeld in de handen van de kinderen of familie, of is het bedrijf van bijvoorbeeld een eenmanszaak of VOF omgezet in een BV waardoor het bedrijf meerdere aandeelhouders heeft gekregen en het een langere toekomst heeft dan de ondernemer zelf. Dit verloopt in veel gevallen soepel. Als dit niet het geval is en er is sprake van bedrijfsovername aan derden, dan kan er soms veel meer bij komen kijken. Er wordt pas laat bedacht hoe ondernemers willen dat de bedrijfsovername eruit moet gaan zien en wat ze er precies van willen.

Welke dingen moet elke ondernemer weten over de bedrijfsovername? Voor elke ondernemer is een bedrijfsovername anders. Voor de een is de overname van het bedrijf een emotioneel proces. Voor een anders is het misschien niet meer dan een prima oudedagsvoorziening. Voordat het bedrijf klaar is voor overdracht moet er nog veel gebeuren. Een voorbereiding is hier zeer belangrijk bij. Dit kan wel vijf tot zeven jaar duren en de bedrijfsovername valt of staat met een goede voorbereiding. Denk maar aan het verkoopklaar maken van uw onderneming tot het vinden van een potentieel geschikte verkoper of het onderhandelen over de verkoopprijs en dergelijke en tot slot het afronden van de bedrijfsoverdracht en eventuele nazorg. En dan zijn er nog talloze keuzes te maken om tot een geslaagde bedrijfsovername te komen.

Bedrijfsovernames zijn niet gemakkelijk

Voor de gemiddelde ondernemer zijn de financiële en fiscale gevolgen die de bedrijfsovername met zich meebrengt moeilijk te overzien. Hierdoor wordt vaak de kwestie van verkoop of van opvolging van de eigen onderneming vooruitgeschoven, terwijl belangrijke beslissingen hierover worden uitgesteld. Psychologische en sociale aspecten spelen ook een grote rol in de praktijk bij een bedrijfsovername. Vooral als de zaak binnen de familie blijft geldt dit vaak. De familieleden, vaak één of meerdere kinderen, zijn namelijk vaak al bekend. Subjectiviteit en emoties kunnen een succesvolle overname dan behoorlijk in de weg staan. Het is makkelijker om een objectieve houding aan te nemen bij de verkoop aan derden. In beiden gevallen, zowel aan opvolging door kinderen of familie en aan verkoop aan derden, geldt dat een goede communicatie en de bereidheid om zaken open en helder te bespreken absolute voorwaarden zijn voor succes. Door een deskundig en onafhankelijk adviseur te betrekken bij het hele proces van opvolging en verkoop van de onderneming verkleint u de kans dat een overname door een onzorgvuldige planning en voorbereiding mislukt.

Langdurig proces

Een bedrijfsovername kan niet in een dag worden gedaan. Niet alleen de ‘opbouw’ van de overname, maar ook het ‘afbouwen’ is een langdurig proces. Een zorgvuldig voorbereid proces is in een optimale opzet een proces dat jaren in beslag kan nemen, maar wel essentieel is voor de opvolging en verkoop van een onderneming. Er is natuurlijk niet één successcenario te geven, want elk bedrijf en elke ondernemer heeft zijn eigen unieke ontwikkelingen doorgemaakt en heeft een eigen unieke geschiedenis.

De eerste stap

Het  inwinnen van informatie is de eerste stap in het traject van bedrijfsovername. Dit kan informatie zijn over een bedrijfsovername, hoe dat in zijn werk gaat, enzovoorts. Het is zeker ook aan te raden om gebruik te maken van een adviseur. De verkoop van een onderneming is iets waar veel ondernemers nog niet eerder mee te maken hebben gehad. Om te voorkomen dat er wellicht geen opvolger gevonden wordt, of dat er een onaantrekkelijke deal wordt gesloten, is het verstandig om u goed te laten voorlichten over dit proces. Niet alleen informatie over de te volgen stappen van een bedrijfsovername is belangrijk. Zo is het ook belangrijk om informatie in te winnen over de markt waarin u actief bent. Zo kunt u bijvoorbeeld deze vragen stellen: • Staan er op dit moment vergelijkbare bedrijven te koop?; • Is het een markt waar veel kopers actief zijn?; • Zijn er op dit moment bijzonderheden in deze markt?; Afhangend van de antwoorden die u geeft op deze vragen kunt u besluiten om het overnametraject nu in te gaan, of om nog een tijd te wachten.

Belangrijke vraagstukken en overwegingen

De verkoop van uw onderneming is een zeer belangrijke beslissing om te nemen. Deze stap dient dan ook weloverwogen en goed doordacht met een goede voorbereiding te gebeuren. Er moet van te voren goed worden nagedacht over verschillende vraagstukken, het beste is om dat al enkele jaren van te voren te doen. Enkele vraagstukken zijn waar u aan moet denken zijn: • Waarom wilt u uw bedrijf verkopen? • Waarvoor/welk doel heeft de verkoop? • Vormt uw bedrijf een interessant bod voor potentiële kopers? • Wie zou de beste koper kunnen zijn en/of waar zou die gevonden kunnen worden? • Wordt het een strategische koper, management buy in of een management buy out? • Is de huidige ondernemingsvorm geschikt voor verkoop? • Wat zou de meest gunstige prijs en bijbehorende condities zijn? • Wat blijft er over na afrekening met de belastingdienst? • Welke situatie ontstaat er na de verkoop voor u en eventueel andere mede-eigenaren? • Blijft u aansprakelijk voor verplichtingen na verkoop, zo ja hoe lang nog? • Hoe gaat u uw vrije tijd invullen, indien verkoop van het bedrijf betekent stoppen met werken? Deze vraagstukken, en nog vele andere, dienen zorgvuldig te worden beantwoord, geïnventariseerd en te worden beoordeeld op hun gevolgen. Het beantwoorden van deze vragen is niet altijd eenvoudig. Er wordt daarom ook altijd aangeraden om samen met een ervaren deskundige op het gebied van bedrijfsovernames alle samenhangende aspecten duidelijk te maken. De juiste beslissing, namelijk het wel of niet verkopen van uw onderneming, kunt u na zo’n inventarisatie weloverwogen en gefundeerd nemen.

Voorbereiding

Het is essentieel om een goede en zorgvuldige voorbereiding te hebben om een bedrijfsovername succesvol te laten zijn. Dit is echter lastig en omvangrijk. Zo blijken emotionele aspecten vaak te worden onderschat. Dit gaat meestal gepaard met de verkoop van de eigen onderneming. Een goede voorbereiding zorgt ervoor dat deze aspecten geen, of minder, negatieve invloed heeft op de overdracht.

Het bedrijfsovername proces

Bedrijfsovername is een proces dat in enkele achtereenvolgende fasen verloopt. Elke onderneming is echter uniek en aan de hand van de voor u geldende omstandigheden kunnen de stappen worden omgezet in maatwerk dat voor uw onderneming geld. Dit kan goed in samenwerking met een adviseur worden gedaan.

Enkele algemene fasen die u doorloopt bij een bedrijfsovername zijn:

• Persoonlijke doelen afwegen;
• Inventarisatie van de ingewonnen (relevante) informatie;
• Waardebepaling van de onderneming;
• Manier van bedrijfsovername bepalen;
• Gewenste datum van de overname bepalen;
• Opstellen van een profiel van de gewenste koper;
• Het in kaart brengen van de kansen, bedreigingen en de belemmeringen;
• Het in kaart brengen van de zoek-, selectie- en onderhandelingsstrategie;
• Concreet zoeken en selecteren van kandidaat-kopers;
• Kennismakingsgesprekken en analyses maken van de geïnteresseerde geselecteerde kopers;
• Onderhandelings- en afrondingsfase;
• Evaluatie en nazorg;