Bedrijfsopvolging
Een goed geregelde bedrijfsopvolging is de beste investering in de toekomst van uw familiebedrijf. Een investering die een ondernemer tweemaal doet; bij het overnemen van het bedrijf en bij het overdragen van het bedrijf.
De vormen van bedrijfsopvolging
- opvolging door familieleden
- verkoop aan een ander bedrijf
- verkoop aan medewerkers (management buy out)
- verkoop aan iemand van buiten (management buy in)
- het bedrijf beëindigen
Fasen in het opvolgingsproces: Oriëntatiefase Belangrijke vragen:
- wat willen we als familie met het bedrijf?
- wat wil ik zelf als ondernemer?
- wat zijn de ambities en de mogelijkheden van de opvolger(s)?
- biedt het bedrijf voldoende perspectief om zelfstandig door te gaan?
Wat kunt u doen ter oriëntatie?
- bezoeken bijeenkomsten om te kijken wat allemaal geregeld moet worden
- praten met andere familiebedrijven hoe zij de opvolging geregeld hebben
- het opzetten van een familieoverleg als platform voor afstemming en overleg
- vaststellen spelregels voor opvolgingsproces en deze vastleggen in een familiestatuut of familieprotocol
Voorbereidingsfase
Belangrijke vragen:
- met welke adviseur als vertrouwenspersoon het opvolgingsproces te plannen?
- bij wie informatie te halen en ideeën te toetsen?
- wanneer wilt u de leiding overdragen? en het eigendom?
Aandachtspunten:
- uitzetten tijdpad
- selecteren opvolger(s)
- de onderneming overdraagbaar of verkoopklaar maken
- adviseurs inschakelen
- overleg met betrokken familieleden
Overdrachts- of overnamefase
Belangrijke vragen:
- wat is het bedrijf waard?
- wat ga ik doen na de overdracht met al die vrije tijd?
- hoe kan de opvolger de overname financieren?
Aandachtspunten:
- vaststellen overnameprijs
- financiering regelen
- fiscale planning
- informeren belanghebbenden
Afrondingsfase
Aandachtspunten:
- afwikkeling overdracht
- afbetaling overnamesom
- opbrengst uit overdracht beleggen en beheren
- erfgoedstrategie
Tips voor overdragers:
- Begin tijdig, afhankelijk van de situatie tussen de 4 en 7 jaar voordat de ondernemer leiding en eigendom wil overdragen
- Betrek familieleden bij het overdrachtsproces, vraag hun mening, houd ze op de hoogte en overleg voordat u beslissingen neemt
- Schakel deskundigen in
- Zorg voor een perspectief na de overdracht. Wat gaat u doen met de vrije tijd
- Maak duidelijke afspraken over tijdstip van overdracht, taakverdeling en samenwerking met de opvolger(s), beoordeling van de opvolgers en overleg gedurende het opvolgingsproces
Tips voor opvolgers:
- Ga eerst een aantal jaren in andere bedrijven werken alvorens in het familiebedrijf te stappen.
- Overleg ook met broers en zusters die niet in de zaak werken.
- Zet een voorbereidingstraject uit. Wat moet ik leren/ aan ervaring opdoen om straks met vertrouwen en kennis van zaken de leiding te kunnen overnemen.
- Maak afspraken met de overdrager over taakverdeling, beoordeling, voortgang en tijdstip van overname.
- Maak tijd en budget vrij voor het regelen van de bedrijfsovername. De investering is te belangrijk om er ‘even bij te doen’.
- Oriënteer tijdig bij banken, adviseurs, notaris etc. wat de mogelijkheden zijn en wat er geregeld moet worden.
