Bedrijfswaarde
Hoe gaat een bedrijfswaardering in zijn werk? Wat moet ik doen voor de beste bedrijfswaarde? Veel ondernemers weten niet wat de waarde is van hun bedrijf en ze hebben ook geen idee hoe ze dit moeten berekenen. Daarom leggen we eens uit wat waarde precies is en hoe je deze berekent.
Waarde
Wat is nou de waarde van iets? De waarde is wat iemand iets waard vindt. Waarde is dan ook subjectief, aangezien niet iedereen alles evenveel waard vindt. Als de kaas in de supermarkt slechts een paar euro is, is dat niet zo veel. Houd je echter helemaal niet van kaas, dan is dit toch het je toch niet waard. Je vindt kaas minder waard dan wat er voor gevraagd wordt. Tegelijkertijd lopen er in diezelfde supermarkt verschillende kaasliefhebbers rond die wel bereid zijn om die paar euro neer te leggen, omdat ze dit het wel waard vinden. De waarde van iets kan dus verschillen per persoon, ook de bedrijfswaarde.
Waardebepaling
Natuurlijk moet er wel gebruik gemaakt worden van berekeningen in plaats van dat er simpelweg een bedrag wordt genoemd. Er zijn verschillende methodes om de bedrijfswaarde te berekenen. Daar moet wel meteen bij vermeld worden dat geen enkele methode de precieze waarde aangeeft. Elke methode vindt andere aspecten van een bedrijf belangrijk en komt uit op een andere prijs. Elke koper heeft zo zijn eigen redenen om een bedrijf te kopen en vindt dat éne bedrijf belangrijk door bepaalde factoren. Sommige mensen zijn bereid om voor die ene juiste mix van aspecten flink wat geld neer te leggen, terwijl andere kopers hier juist helemaal niks aan hebben, waardoor het bedrijf voor hun helemaal niet zo veel waard is. Het kiezen van de juiste methode is daarom erg belangrijk.
De makkelijkste methode is die van de vuistregels, of multiples, waarbij er uit wordt gegaan van bepaalde formules met gegevens uit afgelopen jaren. Voorbeelden hiervan zijn vijf maal de winst of één maal de omzet. Dit werkt erg makkelijk en snel, maar je zit er ook best snel behoorlijk naast. Dat geldt sowieso voor alle methoden die alleen naar gegevens uit voorgaande jaren kijken, zoals de waardebepaling op basis van de intrinsieke waarde of de rentabiliteitswaarde. Vooral bij bedrijven waarbij de winst niet elk jaar constant is, is deze methode niet heel erg betrouwbaar. Geschikte methoden zijn de Discounted Cash Flow (dcf-methode), de Adjusted Present Value (apv-methode), de Excess Earnings (eva-methode) of de Real Options. Deze methodes vergen echter wel enige wijsheid en kennis van de markt, het waarderen op zich en accountancy.
De waardebepaler
Zoals gezegd, is de waarde voor iedereen anders. De bedrijfswaarde wordt bepaald door de mogelijkheden die het heeft waar andere ondernemers iets mee kunnen. Maar er zit ook verschil tussen de ene waardepaler en de andere. De waardebepaler kiest immers hoe hij de onderneming waardeert en de keuze van de te gebruiken methode kan veel invloed hebben op de uiteindelijke waarde. Zo zullen bankiers de waarde bepalen met behulp van vuistregels, terwijl accountants juist de intrinsieke waarde of de rentabiliteitswaarde gebruiken om een waardebepaling te doen. Register Valuators zullen de beste waardebepaling kunnen geven. Het nadeel daarvan is dan ook dat zij wel een prijskaartje met zich meebrengen. Vaak worden zij daarom ook bij juridische zaken ingezet.
Concrete en abstracte waarde
De waarde van je bedrijf wordt verdeeld in twee soorten: concreet en abstract. De concrete waarde bevat alle letterlijke bezittingen van het bedrijf. Als je bedrijf beschikt over een bedrijfspand of -auto, dan hoort dat bij de concrete waarde. De kwaliteit van je personeel of de potentiële groei van het bedrijf zijn dingen waar je geen precies prijskaartje aan kunt hangen, maar ze horen wel bij de waarde van het bedrijf. Ook al kun je het op de balans niet zien, een bedrijf is toch echt wel meer waard mét potentie om te groeien dan zonder. Dit valt onder de abstracte waarde van je bedrijf. Het is erg moeilijk om deze abstracte waarde te waarderen. Voor de één is dit van onschatbare waarde, terwijl de ander er zo goed als niks aan heeft.
Verleden en toekomst
Veel waarderingsmethodes baseren hun waardebepaling op gegevens uit het verleden. In dat geval is het altijd maar afwachten of de voorspellingen wel kloppen. Wie zegt dat de winst in de toekomst hetzelfde zal zijn als in het verleden? De gegevens van de afgelopen jaren vormen geen zekerheid voor de toekomst. Niemand kan zeggen hoe de toekomst er precies uit zal zien, maar mensen met enig verstand van de business kunnen wel voor een aantal jaren voorspellen hoe het zal lopen. De rest moet dan wel gebaseerd worden op resultaten uit het verleden. Omdat je nooit precies kunt zeggen wat er in de toekomst gaat gebeuren, is het aan te raden om uzelf alvast op verschillende situaties voor te bereiden. Ga hierbij uit van een best case scenario, een normal scenario en een worst case scenario. Bij een best case scenario zit alles mee en lukt alles, bij een normaal scenario is het niet geweldig, maar wel gangbaar en bij een worst case scenario zit alles tegen.
Wanneer je je op deze drie situaties voorbereidt en er goed de tijd voor hebt genomen, zal je veel minder snel geneigd te handelen uit paniek wanneer er iets misgaat. Ga er bij het opstellen niet vanuit dat het toch allemaal wel goed uit zal pakken, want vaak houd je jezelf dan gewoon voor de gek. Een ander voordeel van het voorbereiden op de verschillende scenario’s is dat je de belangrijkste risico’s al in kaart gebracht hebt, waardoor je bepaalde situaties gemakkelijk kunt voorkomen. Doordat je deze risico’s nu al op tijd ziet, kunt er op anticiperen.
Kapitaalkosten
Natuurlijk speelt de winst een rol in de waarde van het bedrijf. En er kan pas winst gemaakt worden als er meer geld binnenkomt dan eruit is gegaan. Dat laatste is alleen niet altijd hetzelfde, doordat het afhangt van een groot aantal variabelen, zoals de belasting, de verhouding tussen het eigen en vreemd vermogen en de kosten m.b.t. het eigen en vreemd vermogen. Al deze variabelen zijn bijna onmogelijk te voorspellen, waardoor de waarde ook moeilijk te voorspellen is. Bij deze kosten gaat het vooral om het risico dat je loopt met die variabele en het rendement dat het kan opleveren. Als het risico hoog is, moet de beloning ook hoog zijn. Anders ga je het risico natuurlijk niet lopen. Vreemd vermogen is goedkoper dan eigen vermogen. Bij een faillissement krijgt de terugbetaling van vreemd vermogen namelijk voorrang op eigen vermogen. Verder heeft de bank nog de zekerheden van de onderpand. Daar komt nog bij dat de kosten van vreemd vermogen ook nog eens fiscaal aftrekbaar zijn. Het klinkt misschien erg raar, maar in fiscaal opzicht is het dus verstandig om zo veel mogelijk schulden te hebben. Hiermee neemt de waarde van het bedrijf toe, wat ook handig is voor u. Het faillissementsrisico neemt hierdoor echter ook toe, wat dan weer niet zo fijn is… Hierdoor stijgen de kosten van het vermogen namelijk weer, waardoor je er eigenlijk zo goed als geen profijt van hebt.
Waarde en prijs
Vaak wordt gedacht dat de twee een en hetzelfde zijn, maar dat is toch zeker niet zo. De waarde is namelijk wat een bedrijf waard is en de prijs is wat er uiteindelijk voor betaald wordt. Een waardebepaling wordt dan ook gedaan op basis van het bedrijf zelf, terwijl de prijs wordt bepaald door de onderhandelingen met de waarde als uitgangspunt. Toch is de waarde niet het enige wat telt bij de prijsonderhandelingen. De beleving van de koper, de onderhandelingspositie, de financiering, de voorwaarden voor de deal en de fiscaliteit spelen zeker ook mee met het bepalen van de prijs. Natuurlijk zijn er nog wel meer factoren die invloed hebben op de uiteindelijke prijs van de verkoop, maar dit zijn de belangrijkste.