Bedrijfsovername en publiciteit: waarop te letten? TIPS
Vaak zijn veel bedrijven blij met veel publiciteit maar is de onderneming wel gebaat bij publiciteit bij een bedrijfsverkoop? Onze partner Enno Schets van Schets Advocatuur vertelt je er hieronder meer over.
Bedrijfsovername en publiciteit: wees voorzichtig!
Met name (strategische) kopers hebben regelmatig een stevige behoefte om de aankoop van een nieuwe onderneming aan de grote klok te hangen, bijv. via een persbericht. De vraag is in hoeverre de (verkochte) onderneming en betrokkenen gebaat zijn bij publiciteit omtrent de bedrijfsovername.
Waargebeurd verhaal
Over de koopovereenkomst was nog geen (volledige) overeenstemming bereikt, terwijl lopende de onderhandelingen het persbericht over de bedrijfsovername al onder de ogen kwam van werknemers der nog niet verkochte onderneming. De werknemers lazen dat “hun onderneming” was verkocht aan een concurrent. Het hoofdkantoor van deze koper (de werkplek) lag beduidend verder weg dan de locatie van “hun onderneming”. Gevolg: vrijwel alle werknemers vonden onderdak bij een andere werkgever dan koper: weg know how, weg omzetpotentieel.
Opinie publiciteit rondom bedrijfsovername
Ik denk dat je voorzichtig met publiciteit aangaande de bedrijfsovername moet omgaan, zowel wanneer nog geen overeenstemming is bereikt, als wanneer de koop is gesloten en levering heeft plaatsgevonden. Bedenk dat bij een aandelentransactie alleen “bovenin” de aandelen van eigenaar wisselen: de BV en onderneming (“de Vennootschap”) draaien gewoon door. Zeker als het klantencontact via medewerkers loopt en niet voornamelijk via de DGA, heeft het m.i. weinig toegevoegde waarde om de overdracht van de aandelen van de Vennootschap openbaar te maken. Er verandert dan in beginsel niets aan de “daily business”. Juist publiciteit over een wisseling van eigenaar kan maken dat klanten dat - zelf gecreëerde - moment gebruiken om van leverancier te wisselen. En dan leidt een dergelijk (pers)bericht tot schade voor de Vennootschap en tot schade voor de nieuwe eigenaar. Een verkoper heeft daarbij geen belang. Wie dan wel? Let op dat er klanten/leveranciers kunnen zijn (veelal grotere ondernemingen/marktpartijen) die in hun contracten zgn. change of control bepalingen hebben opgenomen: bij wisseling van (directeur groot-)aandeelhouder kan deze klant of leverancier het contract opzeggen. In die gevallen kan het zeker zinvol of zelfs noodzakelijk zijn om op voorhand met deze klant of leverancier te overleggen, met name als wordt ingeschat dat deze klanten daaraan (groot) belang hechten.
Publiciteit richting personeel bij bedrijfsovername
Wat betreft het moment van communicatie naar het personeel, stel ik: niet voordat de koopovereenkomst is getekend en bij voorkeur ook niet eerder dan nadat evt. voorbehouden zijn uitgewerkt. Hooguit kunnen vertrouwelijke gesprekken met de belangrijkste werknemers plaatsvinden, met als bedoeling hen te (blijven) binden aan de onderneming. Als de bedrijfsovername nog niet definitief is, zie ik verder, in zijn algemeenheid, weinig heil in het eerder informeren van werknemers: het leidt tot onrust, kan leiden tot vertrek van personeel (kan schadelijk zijn voor de Vennootschap) en dat terwijl zich nog de situatie kan voordoen dat de bedrijfsovername (alsnog) niet doorgaat. Mogelijke gevolg alsdan: alleen verliezers. Ik realiseer me goed dat voorgaande stelling – bij activa transacties - in strijd kan zijn met art. 7:665a BW, dat luidt: Indien in een onderneming geen ondernemingsraad is ingesteld, noch een personeelsvertegenwoordiging is ingesteld krachtens artikel 35c, eerste lid, of artikel 35d, eerste lid, van de Wet op de ondernemingraden, stelt de werkgever de eigen werknemers die betrokken zijn bij de overgang van de onderneming tijdig in kennis van a. het voorgenomen besluit tot overgang; b. de voorgenomen datum van de overgang; c. de reden van de overgang; d. de juridische, economische, en sociale gevolgen van de overgang voor de werknemers, en e. de ten aanzien van de werknemers overwogen maatregelen. Natuurlijk zal een ieder in voorkomend geval zelf dienen te beslissen: de wet hierin volgen en reeds bij een voorgenomen besluit tot overgang van de onderneming al de werknemers in kennis stellen of eerst proberen de onderneming definitief verkocht te krijgen en dan de werknemers informeren. Ik ben benieuwd hoe hiermee overwegend in de praktijk bij bedrijfsovername wordt omgegaan, maar ik kan me voorstellen dat in de praktijk voor de laatste variant wordt gekozen. Is overigens op grond van de WOR een ondernemingsraad (OR) verplicht, waaraan verplicht advies moeten worden gevraagd, dan kan met de OR geheimhouding worden afgesproken, dit om te proberen uitlekken van informatie naar de werkvloer te voorkomen. Deze overeengekomen geheimhouding kan het wat gemakkelijker maken om te informeren. Is de bedrijfsovername rond, dan kan meer publiciteit worden gezocht en dient het personeel te worden ingelicht, bij voorkeur in een gezamenlijke bijeenkomst van de oude en nieuwe eigenaar met het personeel, waarbij de oude eigenaar de nieuwe eigenaar introduceert, deze zichzelf voorstelt en de nieuwe eigenaar – op enthousiaste, positieve en inspirerende wijze - aangeeft welke plannen hij heeft, waar hij met de onderneming naar toe wil etc. Deze meeting dient derhalve goed te worden voorbereid. En als naar het personeel kan worden aangekondigd dat de oude eigenaar na de bedrijfsovername nog een bepaalde tijd bij de onderneming betrokken blijft, kan dat bijdragen aan het gevoel van comfort en vertrouwen bij het personeel.
Publiciteit naar klanten en relaties
Zoals hierboven al is aangegeven, ben ik er een voorstander van om klanten (bij bedrijfsovername) niet van de wisseling van eigenaar op de hoogte te brengen, zeker niet als een onderneming los van de (vertrekkende) DGA draait. Laat de business doorlopen en laat klanten geleidelijk wennen aan - en kennismaken met de nieuwe eigenaar. Als de klanten ervaren dat de dienstverlening op peil blijft of wellicht zelfs is verbeterd, dan is er ook geen reden meer om van leverancier te wisselen. Hiervoor heb ik reeds genoemd de situatie dat er contracten kunnen bestaan met zgn. change of control bepalingen. In die gevallen kan het aldus wel zinvol of zelfs noodzakelijk zijn om op voorhand te overleggen, met name als wordt ingeschat dat de partijen, met wie deze change of control bepalingen zijn overeengekomen, daaraan (groot) belang hechten. En wil men in andere situaties (waar geen contracten met change of control bepalingen bestaan) wel de bedrijfsovername in de publiciteit brengen, kies er dan voor om tenminste de belangrijkste klanten en relaties, bijv. de top 20, samen (dus verkoper en koper) te bezoeken en aldaar een positief en enthousiast verhaal over de bedrijfsovername neer te leggen. Bericht vervolgens zo mogelijk de overige klanten persoonlijk, telefonisch of via een goede en positief opgestelde brief over de bedrijfsovername.
Communicatie/publiciteit – afspraken hierover in de koopovereenkomst
Neem in de koopovereenkomst bedrijfsovername op dat communicatie en publiciteit over de bedrijfsovername in overleg zal plaatsvinden (en bijv. dat het zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de andere partij niet is toegestaan om de bedrijfsovername openbaar te maken, noch intern naar werknemers en derden toe, noch naar klanten, relaties etc. toe). Wordt toch besloten tot persberichten en andere vormen van publiciteit over de bedrijfsovername, dan is mijn devies: weldoordacht, goed getimed en op positieve wijze.
